Ze vindt het maar niks, een briefje schrijven aan het gekwetste kind in haar. Het is een oefening uit het boek ‘Patronen doorbreken’, een zelfhulpboek dat gebruikt word bij schematherapie. “Ze moet gewoon niet zo zeuren, zo erg was het allemaal niet”, zegt ze. Ik antwoord: “Zou je dat ook tegen je eigen dochter zeggen? Als zij verdrietig zou zijn omdat ze weinig aandacht van je kreeg? De omstandigheden waren bij jou thuis niet fijn omdat je moeder somber was. Daardoor kon ze er niet genoeg voor je zijn”. “Ja, maar daar kon ze toch niks aan doen? Ik wil haar niet de schuld geven”. “Dat doen we ook niet. Zij kon er niks aan doen. Maar jij hebt als klein meisje voor haar gezorgd en jij hebt daardoor niet de aandacht en liefde gekregen die nodig is om evenwichtig op te groeien. Daardoor voel je je soms nog steeds niet gezien en eenzaam”.
Uit de praktijk
Dit is een fictief fragment uit een gesprek dat voor een groot deel geïnspireerd is op een cliënt van mij. Ik noem haar hier Marjan. Ik doe schematherapie met haar in mijn praktijk in Amsterdam. Marjan is bij me gekomen, omdat ze zich vaak onzeker voelt, zich aanpast aan wat anderen willen en daardoor over haar eigen grenzen gaat. Ze voelt goed wat de ander nodig heeft en zorgt meer voor de ander dan voor zichzelf. Ook voelt ze zich vaak eenzaam, zelfs als ze bij anderen is. Ze is regelmatig somber.
Wat is schematherapie precies?
Schematherapie gaat ervan uit dat een kind bepaalde basisbehoeftes heeft. Dat daaraan voldaan wordt, is nodig om tot een evenwichtige persoonlijkheid te komen. Die basisbehoeftes zijn: een veilige band met anderen, zelfstandigheid, vrijheid, spel & plezier en realistische grenzen. Als het aan één of meer van die behoeftes niet wordt voldaan, heeft dat invloed op de ontwikkeling. Je ontwikkelt dan kanten of modi (een gemoedstoestand) in de persoonlijkheid die vaak het gevoel, gedrag en gedachten bepalen zonder dat je daar veel over te zeggen hebt. Bovendien veroorzaken ze vaak ongewenste gevoelens of gedrag. Dat kan een kindmodus zijn, een overlevingsmodus of een oudermodus. Terwijl je eigenlijk wil dat de gezonde volwassen modus aan het roer is.
Reorganisatie persoonlijkheid
Zelf zie ik schematherapie als een grondige reorganisatie van de persoonlijkheid. Binnen de relatie met de cliënt probeer ik te geven waar het aan ontbroken heeft, en werk ik samen aan inzicht in de persoonlijkheid. Dat inzicht krijgt iemand juist ook op het niveau van gevoelens en niet alleen ‘met het hoofd’. Door dat inzicht en nieuwe ervaringen binnen en buiten de therapie krijgt iemand de kans om anders om te gaan met zichzelf, relaties en het leven en die op een andere manier te waarderen. Twijfel je of schematherapie wat voor jou is? WegwijsgGGZ kan je hierbij helpen via: een gesprek met een expert.
Marjan zal zeker nog enige weerstand ondervinden, maar goed…ze kent nog niet de andere kant van de medaille, die ze hopelijk spoedig gaat ervaren.
