Psychische gezondheid: een kwestie van geluk

[:nl]In het blad “Arts en auto” van deze maand lees ik een interview van Marja Enzlin met acteur Marcel Muster. Hij heeft een gezicht dat ik uit wel 5 series herken, en als ik zijn CV zie klopt dat ook. Hij speelde onder meer in Oud geld, Vuurzee, Baantjer, Gooische vrouwen en Penoza. Maar voordat hij aan zijn toneelcarrière begon, blijkt hij in de psychiatrie te hebben gewerkt. Ik kan het interview aan iedereen aanraden. Ook omdat Marcel wat mij betreft twee hele rake dingen over de GGZ en haar cliënten zegt. Om met die cliënten te beginnen. Marcel stelt dat het hem aan het einde van zijn opleiding volkomen duidelijk werd dat er nauwelijks een grens tussen ‘gek’ en ‘normaal’ bestaat. “Je hebt geluk als je aan de goede kant terechtkomt en blijft. Misschien dat ik daarom altijd een zwakke plek heb gehouden voor de mensen die dat niet lukt.”

Verschillende factoren

Ik ben het hartgrondig met hem eens. Dat mensen psychische problemen ontwikkelen heeft naar mijn mening te maken met een heleboel factoren die buiten de macht van mensen liggen en vaak al vroeg in hun leven aan- (trauma in de vorm van misbruik en/of mishandeling) of afwezig zijn (goede ouderlijke zorg). Doe daar nog wat genetische kwetsbaarheid bij en moeilijke sociale omstandigheden, en de kans is groot dat er psychische problemen ontstaan.

Onze maatschappij

Vaak worden psychische problemen gezien als de verantwoordelijkheid van het individu en ook zo behandeld. Maar er ligt wat mij betreft ook een verantwoordelijkheid binnen de maatschappij. Marcel Muster zegt over de GGZ en de samenleving dat de nadruk in de samenleving ligt op welvaart, maar dat het uiteindelijk gaat om het welzijn. “Binnen in ons schuilt naast het vermogen te presteren ook het risico op psychisch lijden. Het kan zo maar anders lopen en het klopt niet dat je dan op een wachtlijst terecht komt zonder einde, terwijl je met een ingegroeide teennagel direct naar de huisarts kunt”. Hij kan het wat mij betreft niet treffender zeggen.[:]